Trước khi thành lập Novastars, tôi vẫn tâm niệm rằng giáo dục tập trung vào các bạn sinh viên là hiệu quả nhất. Tại sao vậy? Bởi chỉ sau 4, 5 năm là các bạn sinh viên ra trường. Những gì chúng ta đào tạo được cho các bạn sinh viên đó, chỉ sau 4, 5 năm là đã có thể nhìn thấy thành quả rồi.

Còn với giáo dục mầm non, phải mất tới 20 năm nữa, các bạn nhỏ ấy mới trưởng thành, mới có thể bắt đầu ứng dụng những kiến thức, kỹ năng mình đã học để đóng góp cho xã hội được.

Đối với tôi, khoảng thời gian 20 năm đó là quá lâu. Tôi muốn “thời gian quay vòng vốn”, hay là thời gian từ khi ta đầu tư vào dạy một người cho tới khi người ấy có thể sử dụng những năng lực mới đó đóng góp cho xã hội, là ngắn nhất.

Vậy nên khi Thuỷ muốn tôi tham gia vào dự án giáo dục cho trẻ mầm non của Thuỷ, tôi cũng đã suy nghĩ rất nhiều. Nhưng một câu chuyện xảy ra tại một ngã tư đã thay đổi hoàn toàn cách suy nghĩ của tôi.

Hôm ấy tôi vừa dừng xe lại thì từ phía sau, một chị gái đang lách lách chiếc xe máy của mình lên để vượt đèn đỏ, ngồi sau chị là một bé gái chừng 4, 5 tuổi. Nhưng xe của chị vừa mới vượt qua vạch vôi thì đứa bé ngồi sau chợt khóc oà lên.

Sao mẹ lại vượt đèn đỏ? Con đã nói với mẹ bao nhiêu lần rồi mà mẹ vẫn như thế? Mẹ làm như thế làm sao con dám đi học nữa? Con xấu hổ về mẹ lắm. Như thế này làm sao con dám gặp ai nữa?

Tôi đã nghĩ chị sẽ phóng ngay đi để khỏi bị mọi người nhìn. Nhưng chị lại không làm như vậy. Chị dừng xe lại và dùng chân đẩy xuống đất cho chiếc xe lùi dần lại phía sau vạch vôi. Nhưng đằng sau đã có rất nhiều người dừng đèn đỏ nên chị không lùi lại được nữa, một người một xe đứng giữa vạch vôi sang đường cho người đi bộ, con gái chị vẫn đang khóc thút thít ở phía sau.

Tôi đi cùng chị thêm vài ngã tư, nhưng tuyệt nhiên không thấy chị vượt đèn đỏ nữa. Và tôi biết chị sẽ không bao giờ vượt đèn đỏ nữa, bởi cha mẹ nào cũng muốn được con tôn trọng, được con coi là anh hùng, không ai muốn làm cho con xấu hổ vì mình cả. Đó chính là động lực mạnh mẽ nhất cho người cha, người mẹ tạo nên những thay đổi bền vững.
Lúc ấy tôi hiểu rằng những việc mà chúng tôi làm tại Novastars có ý nghĩa như thế nào. Nó không chỉ giúp các bạn nhỏ có một tương lai tốt đẹp hơn, mà còn có tác dụng lan toả tới gia đình, tới cộng đồng của các bạn nữa. Chúng tôi cũng không phải chờ 20 năm để thấy tác động của việc giáo dục trẻ lan toả tới xã hội. Việc đó có thể diễn ra ngay chiều hôm nay vào một ngã tư nào đó, khi đèn chuyển đỏ.

Tôi gọi nó là triết lý giáo dục lan toả, và từ đó đến giờ nó luôn là tầm nhìn của chúng tôi tại Novastars.

Nguyễn Trọng Quốc – Đồng sáng lập và phó giám đốc Novastars